دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده، روز جمعه اعلام کرد که قصد دارد تعرفهای ۵۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از اتحادیه اروپا اعمال کند؛ اقدامی که بهدلیل عدم پیشرفت در مذاکرات تجاری با این بلوک ۲۷ عضوی عنوان شده است.
به گفته ترامپ، این تعرفهها از اول ژوئن اجرایی خواهند شد و نشاندهنده تشدید جدی تنشها میان واشنگتن و بروکسل است. او در پلتفرم اجتماعی خود، Truth Social، نوشت:
«اتحادیه اروپا بسیار سختگیرانه رفتار میکند... مذاکرات ما با آنها به جایی نمیرسد!»
این اظهارات کمتر از ۳۰ دقیقه پس از آن مطرح شد که ترامپ شرکت اپل را نیز تهدید کرد در صورت ادامه تولید آیفون در خارج از آمریکا، با تعرفه ۲۵ درصدی مواجه خواهد شد.
این تهدیدهای همزمان، بیانگر رویکرد تجاری تهاجمی ترامپ در تلاش برای تنظیم مجدد توافقات تجاری پیش از انقضای برخی تعهدات جهانی در ماه ژوئیه هستند.
بروکسل در انتظار تماس حساس با نماینده تجاری آمریکا
کمیسیون اروپا از اظهارنظر فوری خودداری کرد و اعلام کرد منتظر نتیجه تماس برنامهریزیشده میان ماروش شفچوویچ، کمیسر تجارت اتحادیه اروپا، و جمیسون گریر، نماینده تجاری آمریکا، خواهد ماند. این تماس قرار است ساعت ۱۵ به وقت گرینویچ انجام شود و منابع آگاه پیشبینی کردهاند که فضای آن پرتنش خواهد بود.
گزارشها حاکی از آن است که ایالات متحده از پیشنهادهای اخیر اروپا رضایت ندارد و آنها را بسیار پایینتر از انتظارات خود میداند.
اعلام تعرفه ۵۰ درصدی توسط ترامپ، مقامات بروکسل را شگفتزده کرد؛ چرا که تنها چند هفته پیش، دو طرف بر آتشبس ۹۰ روزه برای توقف اعمال تعرفههای متقابل توافق کرده بودند. این آتشبس پس از سخنرانی ترامپ در روز موسوم به «روز آزادی اقتصادی» در ۲ آوریل و اعلام تعرفه ۲۰ درصدی (که بعدها به ۱۰ درصد کاهش یافت) ایجاد شده بود تا از بیثباتی بازار جلوگیری شود.
در حال حاضر، صادرات اتحادیه اروپا به آمریکا مشمول همان تعرفه پایه جدید است، اما افزایش آن به ۵۰ درصد، تغییری اساسی محسوب میشود و میتواند باعث واکنشهای تلافیجویانه از سوی اروپا شود.
واکنش منفی بازارهای مالی اروپا
اعلام ناگهانی این تصمیم تاثیر فوری بر بازارهای مالی اروپا گذاشت.
شاخص Stoxx Europe 600 با کاهش ۱.۹ درصدی روبهرو شد. شاخص DAX آلمان ۲.۳ درصد، CAC 40 فرانسه ۲.۸ درصد و FTSE 100 بریتانیا ۱.۳ درصد افت کردند.
بخشهایی از بازار که بیشتر در معرض نوسانات تجاری قرار دارند، بیشترین آسیب را دیدند.
سهام بانکها با افت شدید مواجه شد؛ دویچه بانک ۶ درصد، سوسیته ژنرال ۵.۵ درصد و یونیکردیت ایتالیا ۴.۲ درصد کاهش یافتند.
شاخص بانکی منطقهای Stoxx Banks نیز ۳.۶ درصد افت کرد.
صنایع کالاهای مصرفی و لوکس هم تحت فشار قرار گرفتند؛ شرکتهایی مانند Swatch Group و تولیدکننده عینک Ray-Ban یعنی EssilorLuxottica هر کدام حدود ۵ درصد کاهش قیمت سهام داشتند.
در مقابل، بازار اوراق قرضه که در مواقع بیثباتی بهعنوان پناهگاه امن تلقی میشود، شاهد افزایش تقاضا بود. بازده اوراق ۱۰ ساله آلمان ۸ واحد پایه کاهش یافت و به ۲.۵۶ درصد رسید. اوراق قرضه فرانسه، ایتالیا و سوئیس نیز کاهش بازده داشتند.
(یادآور: کاهش بازده یعنی افزایش قیمت اوراق، زیرا سرمایهگذاران به سمت داراییهای مطمئنتر حرکت کردهاند.)