قدرت دلار آمریکا در سال جاری کاهش چشمگیری تجربه کرده و بهبودی در کوتاه‌مدت محتمل نیست.
اختلالات بازار در ماه آوریل باعث شد سرمایه‌گذاران جهانی نگاه خود را فراتر از ایالات متحده معطوف کنند؛ روندی که با وجود ثبت رکوردهای جدید در بازار سهام آمریکا همچنان ادامه دارد. بر اساس گزارش دویچه بانک، دلار آمریکا در نیم‌سال اول امسال بدترین عملکرد خود را از سال ۱۹۷۳ تاکنون ثبت کرده و در برابر سبدی از ارزهای خارجی تقریباً «۱۰٪» ریزش داشته است.
این وضعیت تفاوت قابل‌توجهی با روند صعودی بیش از یک دههٔ گذشته دارد؛ زمانی که سرمایه‌گذاران جهانی برای خرید سهام و اوراق قرضهٔ آمریکا از دلار آمریکا استفاده می‌کردند.
با این حال، این روند کاهشی به معنای پایان سلطهٔ چنددهه‌ای دلار در بازارهای جهانی نیست، چنان‌که برخی در آوریل گمانه‌زنی کرده بودند. وضعیت دلار به‌عنوان ارز ذخیرهٔ اصلی جهان همچنان پایدار است، حتی اگر اعتبار آن اندکی لطمه دیده باشد.
چرا ممکن است دلار بیش از این تضعیف شود؟
سرمایه‌گذاران جهانی – از صندوق‌های بازنشستگی آسیایی تا مدیران دارایی اروپایی – سال‌هاست سبدی سنگین از دارایی‌های آمریکا در اختیار دارند. اما اکنون برخی کمتر در دارایی‌های آمریکا سرمایه‌گذاری می‌کنند یا برای محافظت در برابر تضعیف بیشتر دلار، علیه آن شرط‌بندی می‌کنند. بر اساس گزارش بانک تسویه‌های بین‌المللی، این اقدام‌ها نقش قابل‌توجهی در ضعف بهار امسال دلار داشته است.
اد اسلیتر، اقتصاددان ارشد آکسفورد اکونومیکس، در یادداشتی نوشت که تضعیف دلار ممکن است تا سال ۲۰۲۷ ادامه یابد، زیرا رشد اقتصادی آمریکا کند می‌شود و بازار سهام داغ این کشور به تدریج با دیگر بازارها هماهنگ می‌گردد. «ناپدید شدن تفاوت‌های چشمگیر رشد و بازده بازار سهام، توجیه سرمایه‌گذاری در آمریکا را تضعیف می‌کند» و جریان‌های سرمایه به این کشور کاهش خواهد یافت.
کندی رشد می‌تواند فدرال رزرو را به کاهش نرخ بهره ترغیب کند و فشار بیشتری بر دلار وارد آورد؛ چرا که بازده اوراق قرضهٔ آمریکا کاهش یافته و جذابیت آن برای سرمایه‌گذاران کمتر می‌شود.
انتقاد توأم با بی‌ثباتی سیاست‌گذاری – از تعرفه‌های دوره‌ای ترامپ گرفته تا حملات او به جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، و افزایش کسری بودجهٔ آمریکا – اعتماد بازار را خدشه‌دار کرده است. به گفتهٔ کریت توماس، استراتژیست جهانی در تاچ‌استون اینوِستمنتز، «اعتماد پیاده می‌آید و سوار بر اسب می‌رود.»
آیا جایگزینی برای دلار وجود دارد؟
خوبی کار برای دلار این است که نگرانی‌ها دربارهٔ رقبایی که بخواهد آن را کنار بزنند، اغراق‌آمیز بوده است. «دلار ممکن است کامل نباشد، اما تاج آن هنوز مطمئن است»، به گفتهٔ اد یاردِنی، اقتصاددان و رئیس یاردنی ریسرچ (Yardeni Research).
ایالات متحده «شفافیت، نقدشوندگی و چارچوب سیاستی قابل‌اتکا» ارائه می‌دهد و هنوز «هیچ جایگزین واقعی» برای دلار وجود ندارد. بازار اوراق قرضهٔ آمریکا عظمت بالایی دارد و در مقایسه با بازارهای چین و ژاپن و حتی بازارهای اوراق قرضهٔ فرانسه، آلمان و ایتالیا برتری فاحشی دارد.
نتایج یک نظرسنجی از مقامات بانک‌های مرکزی در سراسر جهان – که ذخایر دلاری گسترده‌ای در اختیار دارند – نشان می‌دهد بسیاری در حال تنوع‌بخشی سبد خود و گرایش به یورو، رنمینبی (Renminbi) و طلا هستند. با این حال، این تغییر بیش از آنکه «دِدلاریزاسیون» باشد، به‌معنای «تنوع‌بخشی» است؛ چرا که بیش از «۸۰٪» بانک‌های مرکزی می‌گویند دلار «هنوز ایمنی و نقدشوندگی» فراهم می‌کند و اکثریت آن‌ها انتظار دارند نقش برتر آن در دههٔ آینده حفظ شود.
جدول خلاصهٔ شاخص‌ها و پیش‌بینی‌ها
| موضوع | مقدار |
|---|---|
| افت دلار آمریکا در نیم‌سال اول | «۱۰٪» |
| بدترین عملکرد از | سال «۱۹۷۳» |
| پیش‌بینی ضعف دلار تا | سال «۲۰۲۷» |
| درصد بانک‌های مرکزی معتقد به امنیت دلار | «۸۰٪» |
| عوامل تضعیف دلار | کاهش رشد، احتمال کاهش نرخ بهره، سیاست‌های ناپایدار |
* توجه:اطلاعات این خبر صرفاً جهت آموزش و اطلاع‌رسانی است و نباید به‌عنوان مشاوره مالی، سرمایه‌گذاری یا حقوقی تلقی شود. پیش از هر تصمیم سرمایه‌گذاری، تحقیق کنید و با مشاوران متخصص مشورت نمایید.
