دراودون چیست؟ | مفهوم افت سرمایه در فارکس

دراودون (Drawdown) یک اصطلاح مالی است که به کاهش ارزش دارایی یا حساب سرمایه‌گذاری از اوج قبلی آن تا کمترین نقطه اشاره دارد. به زبان ساده، زمانی که سرمایه‌گذاری شما از بالاترین مقدار خود سقوط کند، میزان این افت را به صورت درصدی محاسبه می‌کنند و به آن دراودون می‌گویند. این مفهوم در تحلیل عملکرد سرمایه‌گذاری‌ها به‌ویژه در بازارهای مالی مانند فارکس و ارز دیجیتال بسیار اهمیت دارد.

دراودون یک ابزار اندازه‌گیری مهم برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران است، زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا میزان ریسکی را که با آن مواجه هستند، درک کنند. اگر میزان دراودون یک حساب بالا باشد، نشان‌دهنده این است که دارایی در معرض نوسانات و ریسک بالایی است.

اهمیت مفهوم دراودون در سرمایه‌گذاری و معاملات

دراودون یکی از معیارهای کلیدی برای سنجش عملکرد استراتژی‌های سرمایه‌گذاری است. وقتی معامله‌گری با کاهش شدید دارایی روبه‌رو شود، این کاهش می‌تواند نشان‌دهنده ضعف در استراتژی معاملاتی یا ناتوانی در مدیریت ریسک باشد. بنابراین، میزان دراودون نه تنها نشان می‌دهد که یک حساب معاملاتی چقدر از ارزش خود را از دست داده، بلکه به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بهترین روش‌های مدیریت سرمایه را به کار گیرند و از ضررهای بزرگ جلوگیری کنند.

یکی از نکات قابل توجه در رابطه با دراودون این است که هرچه میزان کاهش بیشتر باشد، بازگشت به سطح اولیه سرمایه نیاز به درصد بیشتری سود دارد. برای مثال، اگر سرمایه شما ۱۰ درصد کاهش یابد، باید حدود ۱۱.۱ درصد سود کسب کنید تا به وضعیت اولیه بازگردید. اما اگر ۵۰ درصد کاهش یابد، نیاز به سود ۱۰۰ درصدی دارید که چالشی بسیار دشوارتر خواهد بود.

نحوه محاسبه دراودون

برای محاسبه دراودون، ابتدا باید بالاترین نقطه ارزش (Peak Value) و پایین‌ترین نقطه پس از آن (Trough Value) را شناسایی کنید. فرمول محاسبه به این صورت است:

$$\text{دراودون} = \frac{\text{بالاترین ارزش} - \text{پایین‌ترین ارزش}}{\text{بالاترین ارزش}} \times 100$$

این فرمول میزان افت ارزش دارایی را به‌صورت درصدی نشان می‌دهد. دراودون می‌تواند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد و هر دو حالت برای معامله‌گران مهم است. در معاملات روزانه، ممکن است معامله‌گران دراودون‌های کوتاه‌مدت را کنترل کنند تا از زیان‌های سنگین جلوگیری کنند، اما سرمایه‌گذاران بلندمدت نیز باید از دراودون‌های بزرگ و طولانی‌مدت آگاه باشند تا بتوانند تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.

مثال‌های کاربردی از محاسبه دراودون

تصور کنید یک معامله‌گر در فارکس با سرمایه ۱۰,۰۰۰ دلار شروع کرده و در یک مقطع به ۱۵,۰۰۰ دلار سود رسیده است. پس از آن، ارزش حساب او تا ۱۲,۰۰۰ دلار کاهش می‌یابد. با استفاده از فرمول بالا، میزان دراودون به صورت زیر محاسبه می‌شود:

$$\text{دراودون} = \frac{15000 - 12000}{15000} \times 100 = 20\%$$

این بدان معناست که سرمایه‌گذار ۲۰ درصد از ارزش بالاترین نقطه حساب خود را از دست داده است. این مقدار می‌تواند در ارزیابی ریسک استراتژی مورد استفاده مهم باشد. اگر این دراودون‌ها به‌طور مداوم تکرار شوند، شاید لازم باشد سرمایه‌گذار استراتژی خود را بازنگری کند و یا مدیریت ریسک بهتری به کار گیرد.

انواع دراودون در بازارهای مالی

دراودون مطلق

دراودون مطلق (Absolute Drawdown) بیانگر حداکثر افت سرمایه از مقدار اولیه آن است. این نوع دراودون نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار چقدر از سرمایه اولیه خود را از دست داده است، بدون توجه به رشد احتمالی آن در آینده. به عنوان مثال، اگر یک حساب معاملاتی با ۱۰,۰۰۰ دلار شروع شود و سپس به ۸,۰۰۰ دلار برسد، دراودون مطلق ۲,۰۰۰ دلار خواهد بود. این شاخص به معامله‌گران کمک می‌کند تا ریسک اولیه استراتژی‌های خود را ارزیابی کنند و میزان ضرر بالقوه را پیش‌بینی کنند.

دراودون نسبی

دراودون نسبی (Relative Drawdown) به صورت درصدی محاسبه می‌شود و بیشترین افت سرمایه را نسبت به اوج قبلی نشان می‌دهد. برخلاف دراودون مطلق، این شاخص انعطاف بیشتری دارد و می‌تواند به عنوان معیاری برای مقایسه استراتژی‌های مختلف به کار رود. معامله‌گران فارکس اغلب از این نوع دراودون برای سنجش میزان نوسانات حساب خود استفاده می‌کنند، زیرا به آن‌ها اجازه می‌دهد که ریسک را به‌صورت نسبی و با دقت بیشتری کنترل کنند.

دراودون حداکثر (Maximum Drawdown)

دراودون حداکثر (Maximum Drawdown) یا به اختصار MDD، بزرگترین افت سرمایه در یک دوره معین است. این نوع دراودون مهم‌ترین شاخص برای ارزیابی عملکرد حساب‌های معاملاتی است و به‌طور گسترده توسط مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری و معامله‌گران حرفه‌ای استفاده می‌شود. MDD نشان می‌دهد که در بدترین شرایط، سرمایه‌گذار چقدر از اوج سرمایه خود را از دست داده است.

به عنوان مثال، اگر یک حساب در اوج خود به ۲۰,۰۰۰ دلار برسد و سپس تا ۱۲,۰۰۰ دلار کاهش یابد، MDD برابر با ۸,۰۰۰ دلار یا ۴۰ درصد خواهد بود. این شاخص اهمیت بالایی دارد زیرا هرچه MDD بالاتر باشد، بازگشت به نقطه اولیه دشوارتر خواهد بود. به همین دلیل، بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای تلاش می‌کنند که MDD را در استراتژی‌های خود به حداقل برسانند.

اهمیت مدیریت دراودون در استراتژی‌های معاملاتی

دراودون تأثیر مستقیمی بر بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها دارد. به‌طور ساده، هرچه میزان دراودون بیشتر باشد، بازگشت به نقطه اوج اولیه دشوارتر خواهد بود. این به این دلیل است که برای جبران افت سرمایه، باید درصد بیشتری سود حاصل شود. برای مثال، اگر سرمایه‌گذاری شما ۲۰ درصد کاهش یابد، به سود ۲۵ درصدی نیاز دارید تا به سطح قبلی بازگردید. اگر این افت به ۵۰ درصد برسد، باید ۱۰۰ درصد سود کسب کنید تا به همان میزان اولیه برسید، که نشان‌دهنده میزان سختی در بازیابی سرمایه است.

این نکته بسیار مهم است زیرا اگر استراتژی معاملاتی باعث شود دراودون‌های بزرگ مکرر رخ دهد، نه‌تنها بازدهی کلی سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد، بلکه می‌تواند ریسک کلی سرمایه‌گذاری را افزایش دهد. از این رو، کنترل و کاهش دراودون برای بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای یکی از اولویت‌های اصلی محسوب می‌شود. آن‌ها به‌دنبال استراتژی‌هایی هستند که به کمترین میزان دراودون منجر شود تا به‌راحتی بتوانند ضررهای احتمالی را جبران کنند.
مطلب پیشنهادی: در هر معامله چه مقدار ریسک کنیم؟

نقش مدیریت ریسک در کاهش دراودون 

مدیریت ریسک یکی از ارکان اصلی در کاهش دراودون است. معامله‌گران موفق به‌خوبی می‌دانند که برای به حداقل رساندن میزان دراودون، باید از استراتژی‌های مدیریت ریسک استفاده کنند. برخی از این استراتژی‌ها شامل موارد زیر هستند:

1. تعیین استاپ لاس (Stop Loss): استفاده از دستورات استاپ لاس به معامله‌گران کمک می‌کند تا ضررهای خود را به یک مقدار مشخص محدود کنند. این روش به‌خصوص در مواقعی که بازارهای مالی با نوسانات شدید روبه‌رو هستند، بسیار کاربردی است.
2. مدیریت حجم معاملات (Position Sizing): حجم هر معامله باید با توجه به میزان ریسک موردنظر تعیین شود. برای مثال، تخصیص مقدار کمتری از سرمایه به هر معامله به‌طور کلی باعث کاهش دراودون می‌شود، زیرا حتی در صورت ضرر، میزان افت سرمایه کمتر خواهد بود.
3. تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری (Diversification): تقسیم سرمایه میان دارایی‌ها و بازارهای مختلف، به کاهش ریسک کلی کمک می‌کند و در نتیجه، میزان دراودون کاهش می‌یابد. این رویکرد مانع از آن می‌شود که افت ارزش یک دارایی خاص، به کل سرمایه آسیب وارد کند.

استفاده از این ابزارها به معامله‌گران کمک می‌کند که ضررهای احتمالی را به‌طور مؤثر مدیریت کنند و به این ترتیب میزان دراودون‌های بزرگ را کاهش دهند، که در نهایت باعث افزایش پایداری و دوام استراتژی‌های معاملاتی می‌شود.

مقایسه دراودون با دیگر شاخص‌های ریسک

تفاوت دراودون و نوسانات (Volatility)

دراودون و نوسانات (Volatility) هر دو معیارهای مهمی برای سنجش ریسک در بازارهای مالی هستند، اما تفاوت‌های مهمی دارند. دراودون به حداکثر افت سرمایه از اوج قبلی اشاره دارد و نشان‌دهنده میزان ضرر است که یک سرمایه‌گذار یا معامله‌گر در طول یک دوره زمانی تجربه می‌کند. این شاخص به وضوح نشان می‌دهد که چه میزان از سرمایه در خطر بوده و چه میزان افت، معامله‌گر را از سودهای قبلی دور کرده است.از سوی دیگر، نوسانات بیانگر تغییرات روزانه و میزان پراکندگی قیمت یک دارایی در طول زمان است. نوسانات بالا به این معنی است که قیمت دارایی در کوتاه‌مدت به‌شدت تغییر می‌کند. اگرچه نوسانات می‌تواند نشان‌دهنده ریسک باشد، اما لزوماً به معنای ضرر نیست؛ ممکن است قیمت به‌طور مثبت نوسان کند و باعث افزایش ارزش سرمایه شود. به همین دلیل، دراودون معیار دقیق‌تری برای ارزیابی افت واقعی سرمایه و میزان ضرری است که سرمایه‌گذار تحمل کرده است.

 مقایسه با شاخص شارپ (Sharpe Ratio)

شاخص شارپ (Sharpe Ratio) معیاری است که بازدهی سرمایه‌گذاری را نسبت به ریسک آن می‌سنجد. به عبارت دیگر، این شاخص میزان سود اضافی (بازدهی مازاد) را به ازای هر واحد از نوسانات (ریسک) اندازه‌گیری می‌کند. در حالی که دراودون به افت سرمایه از اوج اشاره دارد، شاخص شارپ به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ببینند آیا بازدهی بیشتر از ریسک ارزش آن را دارد یا خیر.

به عنوان مثال، ممکن است دو استراتژی معاملاتی داشته باشیم که هر دو به یک میزان بازدهی دارند، اما یکی از آن‌ها دارای نوسانات بیشتر و دراودون بالاتری است. در این حالت، شاخص شارپ برای استراتژی‌ای که نوسانات کمتری دارد و کمتر دچار افت سرمایه می‌شود، بالاتر خواهد بود. این نشان می‌دهد که استراتژی با دراودون کمتر و ریسک کمتر، از بهره‌وری بهتری برخوردار است. بنابراین، دراودون و شاخص شارپ هر دو برای مدیریت ریسک مهم هستند، اما هریک جنبه‌های مختلفی از ریسک را پوشش می‌دهند.

روش‌های کاهش دراودون

استفاده از استاپ لاس (Stop Loss)

استفاده از دستورات استاپ لاس یکی از روش‌های موثر برای کاهش دراودون است. استاپ لاس به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا پیش از ورود به یک معامله، حداکثر مقدار ضرری که حاضر به پذیرش آن هستند را تعیین کنند. این دستور به‌طور خودکار هنگامی که قیمت دارایی به سطح مشخصی برسد، معامله را می‌بندد و به این ترتیب از افزایش ضرر جلوگیری می‌کند. با این روش، معامله‌گران می‌توانند ریسک‌های غیرمنتظره را کنترل کنند و میزان دراودون‌های بزرگ را کاهش دهند.

استاپ لاس به‌ویژه برای معامله‌گران فارکس که با نوسانات شدید در بازارهای ارزی مواجه می‌شوند، بسیار کاربردی است. این دستور باعث می‌شود که احساسات شخصی و واکنش‌های لحظه‌ای از تصمیم‌گیری‌های معاملاتی حذف شود و نظم و انضباط بیشتری به معاملات افزوده شود. با اجرای دقیق استاپ لاس، حتی در شرایط بحرانی بازار، می‌توان از کاهش شدید سرمایه جلوگیری کرد.

مدیریت حجم معاملات (Position Sizing)

مدیریت حجم معاملات یا تعیین اندازه پوزیشن، یکی از ارکان اساسی مدیریت ریسک است که به کاهش دراودون کمک می‌کند. معامله‌گران باید حجم هر معامله را متناسب با میزان سرمایه و سطح ریسکی که می‌خواهند بپذیرند، تنظیم کنند. این به این معنی است که نباید بیش از حد روی یک معامله تمرکز کرد، چرا که در صورت ضرر، افت سرمایه بسیار زیاد خواهد بود.

برای تعیین اندازه پوزیشن بهینه، معمولاً از فرمول‌ها و استراتژی‌های مختلفی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، معامله‌گران ممکن است یک درصد ثابت از کل سرمایه خود را به هر معامله اختصاص دهند (مثلاً ۱ یا ۲ درصد). این روش باعث می‌شود حتی در صورت ضررهای متوالی، سرمایه‌گذار دچار افت سرمایه شدید نشود و بتواند به‌راحتی به استراتژی معاملاتی خود ادامه دهد.

تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری (Diversification)

تنوع‌بخشی یکی از قدیمی‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای کاهش ریسک و در نتیجه کاهش دراودون است. به‌جای سرمایه‌گذاری روی یک دارایی یا بازار خاص، بهتر است سرمایه را بین چندین دارایی مختلف تقسیم کرد. این امر باعث می‌شود که اگر یک دارایی دچار افت شود، سایر دارایی‌ها بتوانند این ضرر را جبران کنند و سرمایه‌گذار دچار افت سرمایه شدید نشود.

تنوع‌بخشی به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود؛ از سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف (مانند سهام، اوراق قرضه، طلا، و ارزهای دیجیتال) تا خرید دارایی‌های مختلف در یک بازار خاص. این استراتژی نه‌تنها ریسک‌های موجود در یک دارایی خاص را کاهش می‌دهد، بلکه به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا از فرصت‌های مختلف موجود در بازارهای مختلف بهره‌مند شود.

جمع‌بندی

در نهایت، درک مفهوم دراودون و نحوه مدیریت آن یکی از ارکان اصلی موفقیت در سرمایه‌گذاری و معاملات است. با توجه به نوسانات بالا و ریسک‌های موجود در بازارهای مالی، تحلیل دقیق و پیاده‌سازی استراتژی‌های مناسب برای مدیریت ریسک بسیار حائز اهمیت است. معامله‌گران باید با مفهوم دراودون آشنا شوند و روش‌هایی که به کاهش آن کمک می‌کند را به کار گیرند. از جمله این روش‌ها می‌توان به استفاده از استاپ لاس، مدیریت حجم معاملات و تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری اشاره کرد.

یادگیری از اشتباهات گذشته و اجتناب از رفتارهای احساسی نیز به کاهش دراودون کمک می‌کند. سرمایه‌گذاران موفق کسانی هستند که به تحلیل داده‌ها و پیاده‌سازی استراتژی‌های دقیق توجه می‌کنند و از مدیریت ریسک به عنوان ابزاری برای حفظ سرمایه خود استفاده می‌کنند.