دراودان در فارکس چیست؟ محاسبه + نحوه مدیریت افت سرمایه

افت سرمایه یا دراودان (Drawdown) نشان‌دهنده فاصله بین بیشترین موجودی حساب (Equity Peak) و کمترین سطح بعد از آن (Equity Trough) است. به بیان ساده، وقتی حساب شما پس از رشد تا اوج، با ضررهای متوالی کاهش می‌یابد، اختلاف این دو نقطه میزان دراودان را مشخص می‌کند.

به‌عنوان مثال، اگر موجودی از ۱۰٬۰۰۰ دلار به ۱۲٬۰۰۰ دلار برسد و سپس تا ۹٬۰۰۰ دلار افت کند، دراودان برابر با ۳٬۰۰۰ دلار یا ۲۵٪ خواهد بود.

این شاخص تنها به یک معامله‌ی زیان‌ده محدود نمی‌شود، بلکه کل افت سرمایه در یک بازه زمانی را نشان می‌دهد. به همین دلیل، تریدرهای حرفه‌ای در کنار سودآوری، همیشه میزان دراودان استراتژی خود را نیز بررسی می‌کنند؛ زیرا دراودان بالا می‌تواند ادامه مسیر را غیرممکن کند..

مفهوم دراودان (Drawdown) در معاملات فارکس چیست؟

در معاملات فارکس، «دراودان» فقط یک واژه‌ی آماری نیست، بلکه نشان‌دهنده‌ی ریسک واقعی استراتژی شماست. وقتی معامله‌گران از دراودان صحبت می‌کنند، در واقع از شدت و مدت‌زمان ضررها در یک دوره مشخص سخن می‌گویند.

به زبان ساده، دراودان به ما می‌گوید:
«اگر استراتژی معاملاتی خود را ادامه دهید، چه میزان کاهش سرمایه را باید در بدترین حالت تحمل کنید؟»

سه بُعد مهم دراودان

۱. میزان افت (Depth): نشان می‌دهد سرمایه از اوج حساب تا کف چه مقدار کاهش داشته است.
۲. مدت‌زمان افت (Duration): مشخص می‌کند چقدر طول کشیده تا حساب از اوج به کف برسد و دوباره بهبود پیدا کند.
۳. بازیابی (Recovery): مدت و درصد بازگشتی که برای رسیدن به سطح قبلی لازم است. مثلاً اگر ۲۰٪ افت کنید، باید ۲۵٪ سود کنید تا به نقطه‌ی اول برگردید.

اهمیت دراودان در فارکس

بازار فارکس به دلیل نوسانات شدید و لوریج بالا، بیشتر از سایر بازارها مستعد ایجاد دراودان‌های سنگین است. اگر معامله‌گر کنترل نکند، یک افت بزرگ می‌تواند نه‌تنها حساب معاملاتی، بلکه اعتمادبه‌نفس او را نابود کند.

برای همین، حرفه‌ای‌ها همیشه در کنار محاسبه سود، نمودار «Equity Curve» یا همان منحنی سرمایه را بررسی می‌کنند. این منحنی به‌روشنی نشان می‌دهد چه زمانی حساب در حال رشد است و چه زمانی دراودان رخ داده است.

به طور خلاصه:

• دراودان ابزاری است برای اندازه‌گیری کیفیت مدیریت ریسک.

• استراتژی‌ای که دراودان کمتری دارد، پایدارتر و قابل‌اعتمادتر است .

• نادیده گرفتن دراودان مثل رانندگی بدون نگاه به میزان بنزین است؛ شاید مدتی پیش بروید، اما قطعاً در میانه راه متوقف خواهید شد.

چرا باید افت سرمایه را درک کنیم؟

درک مفهوم افت سرمایه (دراودان) برای هر معامله‌گر فارکس، از مبتدی تا حرفه‌ای، یک ضرورت است. دلیلش این است که دراودان نه‌تنها عددی خشک روی کاغذ نیست، بلکه بازتاب مستقیم مدیریت ریسک، روانشناسی معامله‌گر و پایداری استراتژی است.

۱. مدیریت روانی معاملات

وقتی حساب شما وارد دراودان می‌شود، فشار روانی زیادی ایجاد می‌کند. حتی اگر بدانید استراتژی‌تان در بلندمدت سودآور است، دیدن افت شدید سرمایه می‌تواند باعث ترس، تصمیمات عجولانه و خروج نابهنگام از بازار شود. درک و پیش‌بینی دامنه دراودان کمک می‌کند آرامش خود را حفظ کنید.

۲. شناخت ظرفیت ریسک

هر تریدر ظرفیت متفاوتی برای تحمل ضرر دارد. دانستن میزان دراودان مورد انتظار به شما کمک می‌کند تعیین کنید آیا استراتژی فعلی با روحیه و سرمایه‌ی شما سازگار است یا خیر. به‌عنوان مثال، اگر حداکثر تحمل شما ۱۵٪ افت است، استفاده از سیستمی با دراودان ۳۰٪ کاملاً غیرمنطقی خواهد بود.

۳. جلوگیری از نابودی حساب

افت سرمایه اگر کنترل نشود، به‌راحتی می‌تواند به از دست رفتن کل حساب منجر شود. بسیاری از معامله‌گران شکست‌خورده به این دلیل ضرر می‌کنند که هیچ‌وقت به سقف دراودان استراتژی خود توجه نکرده‌اند.

۴. تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران

در مدیریت حساب‌های سرمایه‌گذاری (PAMM یا MAM)، سرمایه‌گذاران علاوه بر سود، به دراودان هم توجه می‌کنند. سیستمی که سود بالایی دارد اما دراودان سنگین ایجاد می‌کند، معمولاً جذابیتی برای سرمایه‌گذار حرفه‌ای ندارد.

۵. پیش‌بینی نیاز به رشد برای بازیابی

دانستن درصد دراودان کمک می‌کند متوجه شوید برای بازگشت به سطح قبلی چه مقدار رشد لازم است. این آگاهی باعث می‌شود استراتژی‌های واقع‌بینانه‌تری برای مدیریت معاملات داشته باشید.

چگونه افت سرمایه (Drawdown) را در فارکس کاهش دهیم؟

کاهش دراودان در فارکس یکی از اصلی‌ترین اهداف مدیریت ریسک است. هرچه افت سرمایه کمتر باشد، تریدر شانس بیشتری برای ماندن در بازار دارد. مهم‌ترین روش‌ها عبارت‌اند از:

1. مدیریت حجم معاملات: در هر معامله بیش از ۱ تا ۲٪ سرمایه را ریسک نکنید.

2. استفاده از حد ضرر (Stop Loss): نبود حد ضرر بزرگ‌ترین عامل افت‌های سنگین است.

3. تنوع در استراتژی و جفت‌ارزها: سرمایه را روی یک بازار متمرکز نکنید.

4. نسبت ریسک به ریوارد مناسب: استفاده از نسبت‌های ۲ به ۱ یا ۳ به ۱ حساب را پایدارتر می‌کند.

5. تعیین سقف ضرر روزانه/هفتگی: پس از زیان ۳٪ یا بیشتر، معاملات را متوقف کنید.

6. ثبت و تحلیل معاملات: با ژورنال معاملاتی، اشتباهات و الگوهای زیان‌ده را شناسایی کنید.

7. کنترل احساسات: پایبندی به استراتژی و نظم شخصی مانع معاملات احساسی می‌شود.

افت سرمایه (Drawdown) چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه‌ی افت سرمایه در فارکس کار سختی نیست، اما برای درک درست باید به فرمول آن توجه کنیم. معمولاً دراودان به‌صورت درصدی بیان می‌شود تا بتوان حساب‌ها و استراتژی‌های مختلف را با هم مقایسه کرد.

فرمول محاسبه دراودان

$$\text{افت سرمایه }(\mathrm{\%})=\frac{\text{اوج سرمایه}-\text{کف سرمایه}}{\text{اوج سرمایه}}\times \text{۱۰۰}$$

• اوج سرمایه (Peak Equity): بیشترین مقدار موجودی در یک بازه زمانی
• کف سرمایه (Trough Equity): کمترین مقدار موجودی پس از آن اوج

مثال عددی

اگر حسابی از ۱۰٬۰۰۰ دلار به ۱۵٬۰۰۰ دلار برسد (اوج سرمایه) و سپس تا ۱۲٬۰۰۰ دلار افت کند (کف سرمایه):$$\frac{\text{۱۵٬۰۰۰}-\text{۱۲٬۰۰۰}}{\text{۱۵٬۰۰۰}}\times \text{۱۰۰}=\text{۲۰}\mathrm{\%}$$ یعنی دراودان شما ۲۰ درصد است.

نکته: بالانس یا اکوئیتی؟

برخی تریدرها افت سرمایه را بر اساس بالانس (Balance) محاسبه می‌کنند، اما تعریف دقیق‌تر شامل اکوئیتی (Equity) هم می‌شود، زیرا معاملات باز هم روی افت سرمایه اثر دارند. به همین دلیل در گزارش‌های متاتریدر، مقادیر Relative، Absolute و Maximum Drawdown جداگانه ارائه می‌شوند.

مفهوم بازیابی (Recovery Factor)

هرچه افت سرمایه بیشتر باشد، جبران آن سخت‌تر می‌شود:

• افت ۱۰٪ نیازمند رشد ۱۱٫۱٪ برای بازگشت است.
• افت ۵۰٪ نیازمند رشد ۱۰۰٪ است.

مطلب پیشنهادی: در هر معامله چقدر ریسک کنیم؟