هفته گذشته، بازارهای مالی ایالات متحده با افت شدیدی مواجه شدند؛ این کاهش پس از آن رخ داد که چت‌بات هوش مصنوعی DeepSeek، ساخت چین، به پراستفاده‌ترین اپلیکیشن رایگان در اپ‌استور آمریکا تبدیل شد. این رویداد باعث نگرانی سرمایه‌گذاران درباره آینده سلطه شرکت‌های فناوری آمریکایی در عرصه هوش مصنوعی شد.
افت شاخص‌ها و سقوط سهام غول‌های فناوری
شاخص S&P 500 حدود ۱.۵٪ کاهش یافت، در حالی که نزدک (Nasdaq) بیش از ۳٪ سقوط کرد. شرکت انویدیا (NVIDIA) نیز با افت ۱۷٪ در ارزش سهام خود، حدود ۵۸۹ میلیارد دلار از ارزش بازارش را از دست داد. نگرانی‌ها درباره اینکه آیا پردازنده‌های گرافیکی (GPU) گران‌قیمت این شرکت همچنان در بازار ضروری خواهند بود یا خیر، یکی از عوامل این کاهش شدید بود.
DeepSeek و هزینه پایین توسعه؛ واقعیت یا اغراق؟
توسعه‌دهندگان DeepSeek ادعا می‌کنند که هزینه‌ی آموزش این مدل هوش مصنوعی تنها ۶ میلیون دلار بوده است—رقمی که در مقایسه با میلیاردها دلاری که رقبای آمریکایی هزینه کرده‌اند، بسیار ناچیز به نظر می‌رسد. بااین‌حال، برخی تحلیلگران نسبت به صحت این ادعا تردید دارند و گمان می‌کنند که این فناوری همچنان به تراشه‌های تولیدشده در آمریکا وابسته باشد. این مسئله می‌تواند دوباره موضوع محدودیت‌های صادراتی را به میان بکشد.
محدودیت دسترسی به DeepSeek و نگرانی‌های امنیتی
در حالی که DeepSeek به دلیل حملات سایبری موقتاً ثبت‌نام کاربران جدید را متوقف کرده است، بحث‌هایی درباره امنیت ملی، حریم خصوصی داده‌های کاربران و احتمال اعمال محدودیت‌های مشابه TikTok از سوی ایالات متحده در جریان است.
تحلیلگران Rabobank در این‌باره اظهار داشتند:
بسیاری از کارشناسان معتقدند که هزینه‌های اعلام‌شده برای آموزش این مدل واقع‌بینانه نیست و به احتمال زیاد، DeepSeek از تراشه‌های آمریکایی استفاده کرده که شاید در آینده به آن‌ها دسترسی نداشته باشد
افزایش تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین
هم‌زمان با این تحولات، تنش‌های تجاری میان واشنگتن و پکن شدت گرفته است. اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، پیشنهاد وضع تعرفه‌های سراسری از ۲.۵٪ را مطرح کرده، در حالی که دونالد ترامپ نیز از احتمال اعمال تعرفه‌های بیشتر بر فناوری، فولاد و داروسازی سخن گفته است.
در شرایطی که آمریکا به دنبال اقدامات سخت‌گیرانه‌تر علیه پیشرفت‌های چین در حوزه هوش مصنوعی است، رقابت جهانی در این عرصه وارد مرحله‌ای حساس شده و شکاف ژئوپلیتیکی و اقتصادی میان این دو قدرت بزرگ بیش‌ازپیش آشکار شده است.
