بازار فارکس، به عنوان بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین بازار مالی جهان، روزانه حجم عظیمی از معاملات را تجربه می‌کند. حجم معاملات فارکس یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که میزان فعالیت و مشارکت معامله‌گران را نشان می‌دهد و به تریدرها کمک می‌کند تا قدرت روندهای قیمتی و پتانسیل نوسانات بازار را ارزیابی کنند.
حجم معاملات در بازارهای مالی نشان‌دهنده تعداد قراردادهای خرید و فروش انجام‌شده در یک بازه زمانی مشخص است. در فارکس، این حجم معمولاً بر اساس تعداد لات‌ها (Lot) یا بر اساس مقدار پول جابه‌جاشده بین معامله‌گران سنجیده می‌شود. درک صحیح از مفهوم حجم معاملات و نحوه تحلیل آن، می‌تواند باعث بهبود تصمیم‌گیری‌های معاملاتی و افزایش دقت در پیش‌بینی روندهای بازار شود که ما در این وبلاگ از پراپ فرم پراپکو به صورت کامل به این موضوع خواهیم پرداخت.
میزان حجم معاملات فارکس در جهان
حجم معاملات روزانه فارکس چقدر است؟
بازار فارکس با میانگین حجم معاملات روزانه بیش از 8 تریلیون دلار، بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین بازار مالی جهان است. این رقم در سال‌های اخیر به دلیل افزایش فعالیت مؤسسات مالی، گسترش پلتفرم‌های معاملاتی، و ورود تریدرهای خرد رشد قابل‌توجهی داشته است.
طبق گزارش بانک تسویه بین‌المللی (BIS)، حجم معاملات فارکس در سال‌های اخیر روند صعودی داشته است. این رشد به دلیل موارد زیر اتفاق افتاده است:
- افزایش تعداد معامله‌گران خرد: ظهور بروکرهای فارکس و پلتفرم‌های معاملاتی آنلاین، دسترسی به این بازار را برای سرمایه‌گذاران فردی آسان‌تر کرده است.
- افزایش مشارکت بانک‌های مرکزی و مؤسسات مالی: بسیاری از بانک‌های مرکزی برای مدیریت ذخایر ارزی خود در بازار فارکس فعالیت دارند.
- افزایش تقاضا برای ارزهای جهانی: عواملی مانند تجارت بین‌المللی، سرمایه‌گذاری خارجی، و معاملات الگوریتمی به افزایش نقدینگی در بازار فارکس کمک کرده است.
توزیع حجم معاملات بر اساس ارزهای مختلف:
برخی از ارزها بیشترین حجم معاملات را در بازار فارکس به خود اختصاص داده‌اند. در جدول زیر، سهم ارزهای اصلی از کل معاملات روزانه آورده شده است:
| ارز | سهم از کل حجم معاملات (%) |
|---|---|
| دلار آمریکا (USD) | 88% |
| یورو (EUR) | 31% |
| ین ژاپن (JPY) | 17% |
| پوند بریتانیا (GBP) | 13% |
| دلار استرالیا (AUD) | 7% |
| دلار کانادا (CAD) | 6% |
| فرانک سوئیس (CHF) | 5% |
این داده‌ها نشان می‌دهد که دلار آمریکا تقریباً در 88 درصد از کل معاملات فارکس نقش دارد، زیرا این ارز در بسیاری از معاملات بین‌المللی به‌عنوان واحد مبادله استفاده می‌شود.
مطلب پیشنهادی : محبوب ترین جفت ارز های فارکس
مقایسه حجم معاملات فارکس با سایر بازارهای مالی
بازار فارکس از نظر حجم معاملات، اختلاف فاحشی با سایر بازارهای مالی دارد. برای درک بهتر این موضوع، مقایسه‌ای بین فارکس، بازار سهام و بازار ارزهای دیجیتال انجام شده است:
| بازار مالی | میانگین حجم معاملات روزانه |
|---|---|
| فارکس | 8 تریلیون دلار |
| بازار سهام جهانی | 200 میلیارد دلار |
| بازار ارزهای دیجیتال | 50 تا 100 میلیارد دلار |
همان‌طور که مشخص است، حجم معاملات روزانه در فارکس چندین برابر بازارهای سهام و ارزهای دیجیتال است. این امر باعث می‌شود که فارکس بازاری با نقدشوندگی بسیار بالا و هزینه‌های معاملاتی پایین‌تر باشد.
دلایل اصلی برتری حجم معاملات فارکس نسبت به سایر بازارها:
- عملکرد 24 ساعته: بازار فارکس بدون توقف و در تمامی ساعات شبانه‌روز فعالیت دارد، در حالی که بازارهای سهام و کریپتو محدودیت زمانی دارند.
- نقدشوندگی بسیار بالا: به دلیل حجم بالای معاملات، اسپردها کمتر بوده و معاملات با سرعت بالاتری انجام می‌شوند.
- اهرم‌های بالا: فارکس یکی از معدود بازارهایی است که معامله‌گران می‌توانند از اهرم‌های بالا (Leverage) برای افزایش حجم معاملات استفاده کنند.
- پویایی و تأثیرپذیری از عوامل کلان اقتصادی: حجم معاملات در فارکس به‌شدت تحت تأثیر سیاست‌های پولی، نرخ بهره، و اخبار اقتصادی قرار دارد.
اهمیت حجم معاملات در تحلیل تکنیکال
رابطه حجم معاملات و نقدشوندگی بازار
یکی از مهم‌ترین عواملی که تریدرها باید در بازار فارکس در نظر بگیرند، نقدشوندگی (Liquidity) است. نقدشوندگی به این معناست که دارایی مورد معامله، به‌سرعت و بدون تغییر قابل‌توجه در قیمت، خرید و فروش شود. حجم معاملات فارکس به‌طور مستقیم با میزان نقدشوندگی بازار ارتباط دارد؛ هرچه حجم معاملات بالاتر باشد، نقدشوندگی بیشتر و اسپرد (اختلاف قیمت خرید و فروش) کمتر خواهد بود.
ویژگی‌های بازارهایی با حجم معاملات بالا و نقدشوندگی بالا:
✅ اسپرد کمتر (کاهش هزینه‌های معامله)
✅ اجرای سریع‌تر معاملات
✅ کاهش اسلیپیج (Slippage)
✅ واکنش سریع‌تر به اخبار و داده‌های اقتصادی
ویژگی‌های بازارهایی با حجم معاملات کم و نقدشوندگی پایین:
⚠️ افزایش اسپرد
⚠️ احتمال بالای اسلیپیج در اجرای سفارشات
⚠️ نوسانات شدیدتر قیمت در اثر معاملات بزرگ
در جفت‌ارزهای اصلی (Major Pairs) مانند EUR/USD، GBP/USD و USD/JPY حجم معاملات بالا است و نقدشوندگی بالایی دارند. اما در جفت‌ارزهای عجیب (Exotic Pairs) مانند USD/TRY یا EUR/ZAR، نقدشوندگی پایین‌تر است و اسپردها گسترده‌تر هستند.
تأثیر حجم معاملات بر روند قیمت‌ها
حجم معاملات یکی از شاخص‌های کلیدی برای تأیید روندها در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود. در یک روند صعودی یا نزولی قوی، حجم معاملات معمولاً افزایش پیدا می‌کند، درحالی‌که در بازارهای خنثی (رِنج)، حجم معاملات کاهش می‌یابد.
✅ افزایش حجم معاملات = تأیید روند جاری
⚠️ کاهش حجم معاملات = احتمال تضعیف روند
الگوهای مهم حجم و قیمت:
- افزایش قیمت همراه با افزایش حجم: نشان‌دهنده ادامه روند صعودی
- افزایش قیمت همراه با کاهش حجم: هشدار از ضعف روند صعودی و احتمال برگشت
- کاهش قیمت همراه با افزایش حجم: نشان‌دهنده قدرت روند نزولی
- کاهش قیمت همراه با کاهش حجم: احتمال تضعیف روند نزولی و بازگشت قیمت
اندیکاتورهای تحلیل حجم معاملات (OBV، Volume Profile و …)
برای تحلیل حجم معاملات در فارکس، اندیکاتورهای متعددی استفاده می‌شوند که به معامله‌گران کمک می‌کنند قدرت روند و احتمال تغییر جهت قیمت را بهتر درک کنند.
اندیکاتور On Balance Volume (OBV)
یکی از محبوب‌ترین اندیکاتورها برای تحلیل حجم است که بر اساس جریان ورود و خروج سرمایه به بازار طراحی شده است. افزایش OBV نشان‌دهنده ورود سرمایه به بازار و کاهش OBV نشانه خروج سرمایه از بازار است.
اندیکاتور Volume Profile
این ابزار حجم معاملات را در سطوح مختلف قیمتی نمایش می‌دهد و به معامله‌گران کمک می‌کند بفهمند که بیشترین معاملات در چه سطوحی انجام شده‌اند. این سطوح می‌توانند نقاط کلیدی حمایت و مقاومت باشند.
اندیکاتور Accumulation/Distribution (A/D)
این اندیکاتور ترکیبی از حجم معاملات و قیمت پایانی را بررسی می‌کند و مشخص می‌کند که آیا بازار در حال انباشت (Accumulation) است یا توزیع (Distribution).
اندیکاتور VWAP (Volume Weighted Average Price)
VWAP قیمت میانگین وزنی را بر اساس حجم معاملات نشان می‌دهد. تریدرهای حرفه‌ای از این اندیکاتور برای ارزیابی ارزش واقعی قیمت در طول روز استفاده می‌کنند.
نکته: در فارکس، به دلیل غیرمتمرکز بودن بازار، داده‌های حجم کامل در دسترس نیست، اما اندیکاتورهایی مانند Tick Volume می‌توانند به‌عنوان جایگزین استفاده شوند.
نتیجه گیری
حجم معاملات یکی از ابزارهای مهم در تحلیل بازار فارکس است، اما به دلیل ماهیت غیرمتمرکز این بازار، داده‌های حجمی به اندازه بازارهای متمرکز مانند سهام دقیق نیستند. بااین‌حال، بسیاری از معامله‌گران از حجم تیک (Tick Volume) به‌عنوان جایگزینی برای حجم واقعی استفاده می‌کنند، زیرا اغلب همبستگی بالایی بین این دو وجود دارد.
