بازار فارکس به‌عنوان بزرگ‌ترین و پویاترین بازار مالی جهان، از الگوهای قیمتی مختلفی تشکیل شده است که معامله‌گران از آن‌ها برای تحلیل و پیش‌بینی حرکات بازار استفاده می‌کنند. یکی از این مفاهیم مهم که به‌ویژه در میان معامله‌گران حرفه‌ای و تحلیل‌گران تکنیکال محبوبیت دارد، FVG یا Fair Value Gap (شکاف ارزش منصفانه) است.
FVG ناحیه‌ای در نمودار قیمت است که به دلیل عدم تعادل بین عرضه و تقاضا به وجود می‌آید. این مفهوم در تحلیل پرایس اکشن بسیار کاربرد دارد و معامله‌گران از آن برای شناسایی نقاط ورود و خروج بهینه در معاملات استفاده می‌کنند. اما دقیقاً FVG چیست، چگونه شناسایی می‌شود و چه کاربردهایی در فارکس دارد؟ در این مقاله از وب سایت پراپ تریدینگ پراپکو، به بررسی کامل این مفهوم پرداخته و استراتژی‌های عملی استفاده از آن را معرفی خواهیم کرد.
مفهوم شکاف ارزش منصفانه (Fair Value Gap)
FVG زمانی شکل می‌گیرد که قیمت در یک حرکت سریع (اغلب ناشی از ورود حجم بالای سفارشات) بدون اینکه در مسیر خود کندل‌های متعادل تشکیل دهد، یک شکاف قیمتی نامرئی ایجاد کند. این شکاف میان سه کندل متوالی قابل شناسایی است:
- کندل اول: شروع حرکت سریع قیمت
- کندل دوم: کندلی که به‌سرعت در یک جهت حرکت می‌کند
- کندل سوم: کندلی که بازگشت یا تعادل را نشان می‌دهد
این سه کندل با ایجاد ناحیه‌ای که در آن خریداران یا فروشندگان فرصت کافی برای معامله در قیمت‌های منصفانه نداشته‌اند، به‌عنوان FVG شناخته می‌شوند.
یک مثال ساده از FVG در فارکس:
تصور کنید EUR/USD در یک بازه زمانی مشخص به دلیل یک خبر اقتصادی ناگهانی، با یک کندل بلند صعودی مواجه می‌شود. در این میان، معامله‌گرانی که در محدوده قبل از این حرکت سفارش‌های خود را قرار داده بودند، فرصت پر کردن معاملات خود را نداشته و یک ناحیه FVG تشکیل می‌شود.
ازآنجاکه بازار تمایل دارد به تعادل بازگردد، معمولاً قیمت به این ناحیه بازمی‌گردد تا نقدینگی باقی‌مانده را جذب کند. معامله‌گران می‌توانند این سطوح را برای ورود مجدد در جهت روند یا معکوس شدن بازار در نظر بگیرند.
نحوه شناسایی FVG در نمودار قیمتی
برای اینکه بتوانید FVG (شکاف ارزش منصفانه) را در نمودارهای قیمتی شناسایی کنید، باید به ویژگی‌های خاص آن توجه کنید. این شکاف‌ها معمولاً پس از حرکت‌های قیمتی سریع شکل می‌گیرند و نشانه‌ای از عدم تعادل در بازار هستند. در این بخش، به بررسی ویژگی‌های اصلی FVG، تفاوت آن با گپ‌های قیمتی، و روش‌های دقیق شناسایی آن می‌پردازیم.
ویژگی‌های اصلی FVG
FVG دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را از دیگر ساختارهای قیمتی در فارکس متمایز می‌کند. مهم‌ترین مشخصات FVG شامل موارد زیر است:
-
بین سه کندل متوالی تشکیل می‌شود:
- کندل اول: آغاز حرکت سریع قیمت
- کندل دوم: کندل اصلی که حرکت شدید را نشان می‌دهد
- کندل سوم: کندلی که ممکن است بازگشت یا ادامه حرکت را نشان دهد
-
عدم همپوشانی کندل اول و سوم:
- در یک FVG صعودی، پایین‌ترین نقطه کندل سوم باید بالاتر از بالاترین نقطه کندل اول باشد.
- در یک FVG نزولی، بالاترین نقطه کندل سوم باید پایین‌تر از پایین‌ترین نقطه کندل اول باشد.
-
اغلب در بازارهای پرنوسان تشکیل می‌شود:
- معمولاً در زمان اعلام اخبار مهم، ورود نقدینگی زیاد یا شکست‌های قوی روند دیده می‌شود.
-
تمایل بازار به بازگشت و پر کردن FVG:
- به دلیل عدم تعادل در سفارشات، بازار معمولاً به این نواحی بازمی‌گردد تا نقدینگی باقی‌مانده را جذب کند.
نمونه‌ای از یک FVG صعودی:
📊 EUR/USD در تایم فریم یک‌ساعته:
- یک کندل صعودی قوی شکل گرفته است.
- کندل بعدی به سرعت ادامه حرکت را تأیید می‌کند.
- کندل سوم بدون همپوشانی کامل با کندل اول بسته می‌شود → FVG تأیید شده است.
تفاوت FVG با گپ‌های قیمتی (Price Gaps)
بسیاری از معامله‌گران ممکن است FVG را با گپ‌های قیمتی کلاسیک اشتباه بگیرند. درحالی‌که هر دو مفهوم نشان‌دهنده عدم تعادل در بازار هستند، اما تفاوت‌های کلیدی دارند:
| ویژگی‌ها | FVG (Fair Value Gap) | گپ قیمتی (Price Gap) |
|---|---|---|
| نحوه تشکیل | بین سه کندل متوالی | بین دو کندل متوالی |
| دلیل ایجاد | ورود نقدینگی سنگین | تغییرات شدید بازار (اخبار، گپ‌های هفتگی) |
| احتمال پر شدن | اغلب پر می‌شود | ممکن است پر نشود |
| موقعیت تشکیل | در هر تایم فریم | بیشتر در تایم‌های بلندمدت |
📌 نکته مهم:
FVG بخشی از رفتار طبیعی قیمت در روندها است، درحالی‌که گپ‌های قیمتی معمولاً ناشی از تعطیلی بازار و شکاف‌های نقدینگی هستند.
روش‌های پیدا کردن FVG در تحلیل تکنیکال
شناسایی FVG در نمودار نیاز به تمرین دارد، اما چند روش کاربردی می‌تواند به شما در این فرآیند کمک کند:
-
استفاده از چشم غیرمسلح (Price Action Analysis):
- بررسی چارت به‌صورت دستی و تشخیص کندل‌های دارای شکاف ارزش منصفانه
- نشانه‌گذاری نواحی‌ای که در آن کندل سوم با کندل اول همپوشانی ندارد
-
اندیکاتورهای مخصوص FVG:
- برخی اندیکاتورها مانند ICT Fair Value Gap Indicator یا Order Block Indicators در پلتفرم‌هایی مانند TradingView به‌صورت خودکار FVGها را مشخص می‌کنند.
-
استفاده از فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci Retracement):
- بررسی نقاط بازگشت قیمت به نواحی FVG با استفاده از سطوح فیبوناچی
- ورود به معامله در محدوده‌های 50% تا 61.8% از شکاف
-
ترکیب با حجم معاملات (Volume Profile):
- بررسی کاهش ناگهانی حجم معاملات در هنگام تشکیل FVG
- افزایش حجم در صورت بازگشت قیمت به این نواحی → احتمال پر شدن FVG بیشتر است.
استراتژی‌های معاملاتی مبتنی بر FVG
پس از شناخت FVG (شکاف ارزش منصفانه) و نحوه استفاده از آن در معاملات، اکنون زمان آن رسیده که استراتژی‌های معاملاتی مبتنی بر FVG را بررسی کنیم. این استراتژی‌ها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا نقاط ورود و خروج دقیق‌تری را تعیین کرده و ریسک معاملات را کاهش دهند. در این بخش، سه استراتژی اصلی را بررسی می‌کنیم:
- استراتژی بازگشت به FVG در روندهای صعودی و نزولی
- چگونه از FVG برای تأیید ورود در معاملات استفاده کنیم؟
- نمونه‌هایی از معاملات موفق با استفاده از FVG
استراتژی بازگشت به FVG در روندهای صعودی و نزولی
یکی از ساده‌ترین و درعین‌حال موثرترین روش‌های معامله با FVG، ورود در بازگشت قیمت به این ناحیه است. بازار معمولاً به مناطق عدم تعادل قیمتی بازمی‌گردد تا نقدینگی باقی‌مانده را جذب کند، و همین امر فرصت مناسبی برای معامله‌گران ایجاد می‌کند.
۱. معامله در FVG صعودی (Bullish FVG)
✅ شرایط ورود به معامله خرید:
- بازار در یک روند صعودی قوی قرار دارد.
- یک حرکت سریع صعودی باعث ایجاد FVG شده است.
- قیمت به ناحیه FVG بازمی‌گردد و نشانه‌های تأیید (مانند کندل‌های بازگشتی یا افزایش حجم) ظاهر می‌شود.
- ورود به معامله خرید در نزدیکی محدوده پایین FVG.
- حد ضرر (SL) در زیر ناحیه FVG و حد سود (TP) در سقف قبلی یا یک سطح مقاومتی مهم قرار می‌گیرد.
📌 مثال در جفت ارز EUR/USD:
- قیمت با یک کندل بزرگ صعودی حرکت کرده و یک FVG در تایم فریم ۴ ساعته ایجاد شده است.
- چند کندل بعد، قیمت به FVG بازمی‌گردد و یک کندل پین بار صعودی تشکیل می‌دهد.
- ورود در کندل بعدی → حد ضرر زیر FVG → حد سود در سقف قبلی.
۲. معامله در FVG نزولی (Bearish FVG)
✅ شرایط ورود به معامله فروش:
- بازار در یک روند نزولی قوی قرار دارد.
- یک حرکت نزولی شدید باعث ایجاد FVG شده است.
- قیمت به ناحیه FVG بازمی‌گردد و نشانه‌های تأیید برای ادامه روند نزولی مشاهده می‌شود.
- ورود به معامله فروش در نزدیکی محدوده بالای FVG.
- حد ضرر (SL) در بالای ناحیه FVG و حد سود (TP) در کف قبلی یا یک سطح حمایتی مهم قرار می‌گیرد.
📌 مثال در جفت ارز GBP/USD:
- قیمت به‌سرعت کاهش یافته و یک FVG در تایم فریم ۱ ساعته ایجاد کرده است.
- چند کندل بعد، قیمت به این ناحیه بازمی‌گردد و یک کندل اینگالفینگ نزولی ظاهر می‌شود.
- ورود به معامله فروش → حد ضرر بالای FVG → حد سود در کف قبلی.
چگونه از FVG برای تأیید ورود در معاملات استفاده کنیم؟
🔹 FVG به‌تنهایی نمی‌تواند یک سیگنال خرید یا فروش قوی باشد. برای افزایش دقت، معامله‌گران باید آن را با سایر ابزارهای تکنیکالی ترکیب کنند. در ادامه، چند روش رایج برای تأیید ورود در معاملات FVG آورده شده است:
۱. ترکیب FVG با الگوهای کندلی (Price Action Confirmation)
- اگر قیمت به FVG بازگردد و در این ناحیه یک الگوی کندلی تأییدکننده مانند پین بار، اینگالفینگ یا دوجی شکل بگیرد، احتمال بازگشت قیمت بیشتر می‌شود.
- مثال: اگر در یک FVG نزولی، کندل اینگالفینگ نزولی ظاهر شود، ورود به معامله فروش منطقی‌تر خواهد بود.
۲. ترکیب FVG با حجم معاملات (Volume Analysis)
- بررسی حجم در نواحی FVG می‌تواند به تأیید اعتبار این شکاف کمک کند.
- اگر در هنگام بازگشت قیمت به FVG حجم معاملات افزایش یابد، احتمال واکنش قیمت به این ناحیه بیشتر است.
- مثال: اگر قیمت در نزدیکی یک FVG نزولی حجم بالایی را نشان دهد، احتمال ادامه روند نزولی بیشتر خواهد بود.
۳. ترکیب FVG با اندیکاتور RSI یا MACD
- اگر قیمت در هنگام برخورد به FVG در محدوده اشباع خرید یا فروش (Overbought/Oversold) در RSI باشد، احتمال بازگشت بیشتر می‌شود.
- اگر در همان ناحیه واگرایی در MACD مشاهده شود، احتمال بازگشت قوی‌تر خواهد بود.
- مثال: اگر قیمت به یک FVG نزولی برسد و RSI در محدوده 70+ باشد، می‌توان به دنبال فرصت فروش بود.
نمونه‌هایی از معاملات موفق با استفاده از FVG
برای درک بهتر نحوه استفاده از FVG در فارکس، بیایید چند نمونه واقعی از معاملات موفق را بررسی کنیم.
مثال ۱: معامله خرید در جفت ارز EUR/USD
✅ تحلیل:
- بازار در روند صعودی قرار دارد.
- یک حرکت قوی صعودی باعث ایجاد FVG در تایم فریم ۴ ساعته شده است.
- قیمت به این ناحیه بازمی‌گردد و یک کندل پین بار صعودی تشکیل می‌دهد.
✅ ورود به معامله خرید: - ورود در کندل بعد از پین بار
- حد ضرر در زیر FVG
- حد سود در سقف قبلی
💰 نتیجه: معامله با نسبت ریسک به ریوارد ۱:۳ به سود رسید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله، FVG (شکاف ارزش منصفانه) را به‌عنوان یک ابزار کلیدی در تحلیل تکنیکال بررسی کردیم. این مفهوم که بر اساس نواحی عدم تعادل در بازار شکل می‌گیرد، می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا نقاط ورود و خروج دقیق‌تری را شناسایی کنند. در این بخش، خلاصه‌ای از نکات کلیدی مقاله را ارائه می‌دهیم و توصیه‌هایی برای معامله‌گران در استفاده از FVG ارائه خواهیم کرد.
